นางฐิตารีย์ อินทร์ตาแสง วัฒนธรรมจังหวัดพิจิตร เป็นประธานในพิธีเปิดโครงการประชุมเชิงปฏิบัติการ พัฒนาศักยภาพ “เที่ยวชุมชน ยลวิถี” จังหวัดพิจิตร ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566
10 สุดยอดชุมชนต้นแบบ “เที่ยวชุมชน ยลวิถี"
นางฐิตารีย์ อินทร์ตาแสง วัฒนธรรมจังหวัดพิจิตร พร้อมด้วยบุคลากรสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดพิจิตร ร่วมให้การต้อนรับคณะกรรมการพิจารณาคัดเลือกเชิงประจักษ์
พิพิธภัณฑ์มีชีวิต ประวัติศาสตร์บอกเล่า
ในสังคมไทย ความทรงจำของอดีตจะถูกถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นในเชิงคำ "บอกเล่า" ชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยว ย่านเก่าวังกรด ได้รวบรวมข้อมูล จากคำบอกเล่า การสัมภาษณ์ ผู้คนในชุมชน ย่านเก่าวังกรด ทำให้มองเห็นภาพในอดีตถึงความเจริญรุ่งเรืองในอดีต ในย่านเก่าวังกรด มองเห็นคุณค่าของวิถีชีวิตที่มีประวัติศาสตร์ อาคารสถาปัตยกรรม ประเพณีวัฒนธรรม กลิ่นอายความเป็นอดีตของชุมชนย่านเก่าวังกรด ความทรงจำในอดีตก่อเกิดแรงผลักดันให้คนในชุมชนและหน่วยงานในพื้นที่ รวมทั้งสำนักงานวัฒนธรรมพิจิตร กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม เข้ามามีส่วนร่วมทำให้เกิดการร่วมมือกันอนุรักษ์วิถีชีวิตย่านเก่าวังกรด กลับมาคึกคัก อีกครั้งในรูปแบบของการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม
ชุมชนยลวิถี ย่านเก่าวังกรด ตำบลบ้านบุ่ง อำเภอเมืองพิจิตร จังหวัดพิจิตร ชมบรรยากาศสถาปัตยกรรมห้องแถวไม้ย่านการค้าในอดีต ชิมอาหาร ขนมอร่อย ๆ เชคอิน
ตั้งอยู่ด้านทิศใต้ของชุมชนตลาดวังกรด สร้างขึ้นในพุทธศักราช 2471 เดิมชาวบ้านเรียกบ้านหลังนี้ว่า “บ้านคุณนายแจง” ตามชื่อเจ้าของบ้านเดิมที่เป็นผู้ครอบครอง คือ นางแจงและนายทอง ไทยตรง ซึ่งทั้งสองท่านเป็นชาวเวียดนามที่อพยพมาอยู่เมืองไทย มีบุตรชายหญิง 5 คน ต่อมานายทอง ไทยตรง ซึ่งเป็นคนสนิทท่านโฮจิมินห์ถูกลอบสังหาร นางแจงจึงให้หลวงประเทืองคดีว่าความทำให้มีความสนิทกันและตกลงอยู่กินเป็นสามีภรรยากันและใช้บ้านหลังนี้เป็นสำนักงานให้บริการด้านกฎหมายแก่ประชาชน ใช้ชื่อบ้านว่า “บ้านหลวงประเทืองคดี” สำหรับหลวงประเทืองคดี อดีตเคยรับราชการเป็นอัยการ ต่อมาได้รับเลือกเป็นนายกเทศมนตรีเมืองคนแรกของจังหวัดพิจิตร นอกจากนี้ท่านยังเป็นบุคคลสำคัญของชาวตลาดวังกรด โดยเป็นผู้ริเริ่มและสนับสนุนให้ชาวบ้านสร้างตลาดวังกรดและเป็นผู้นำการสร้างศาลเจ้าพ่อวังกลม รวมทั้งเป็นที่พึ่งของชาวบ้านวังกรดในเรื่องต่าง ๆ มากมาย เมื่อนางแจงเสียชีวิต และบุตรชายหญิง 4 คน ได้เสียชีวิตเหลือเพียง พันเอกพิเศษ นายแพทย์วรสิทธิ์ ไทยตรง บุตรคนสุดท้ายของนางแจงจึงได้เป็นผู้ครอบครองบ้านหลวงประเทืองคดี ต่อมาพันเอกพิเศษ นายแพทย์วรสิทธิ์ ไทยตรง ได้มอบบ้านหลังนี้ให้กับเทศบาลตำบลวังกรดในพุทธศักราช 2559 หลังจากนั้นจังหวัดพิจิตรได้สนับสนุนประมาณในการปรับปรุงฟื้นฟูจนแล้วเสร็จในพุทธศักราช 2560 และเปิดใช้เป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนตลาดวังกรด
ในโครงการต่อยอดแหล่งเรียนรู้ ทางวัฒนธรรม เพื่อสู่วิธีท่องเที่ยวชุมชน ภายในบ้านหลวงประเทืองคดี
สถานที่สำคัญในย่านเก่าวังกรด
1. พิพิธภัณฑ์ บ้านหลวงประเทืองคดี
2. ซุ้มประตูสู่วัฒนธรรมไทย-จีน
3. ลานกิจกรรม บ้านหลวงประเทืองคดี
4. วงเวียนหอนาฬิกา
5. ศาลเจ้าพ่อ และเจ้าแม่วังกลม
6. วัดวังกลม/หลวงพ่อลือ/เรือศรทอง
7. พญาสุวรรณนาคราช
8. โรงหนังโบราณมิตรบันเทิง
9. ลานกิจกรรม ย่านเก่าวังกรด
10. สถานีรถไฟวังกรด
11. อาคารจำหน่ายสินค้าชุมชน
12. โรงเรียนชุมชนบ้านวังกลม
13. ตลาดสดเทศบาลตำบลวังกรด
14. สะพานประชาสามัคคี
15. ป่าต้นจิกชุมชน
16. โฮมสเตย์ บ้านกมลลักษณ์
จุดเช็คอินย่านเก่าวังกรด พิจิตร สามารถมาเช่าชุด”อ่าวใหญ่”(เวียดนาม) ใส่ถ่ายรูปเช็กอิน สไตล์ชิคๆได้ทุกวันนะคะ
เจ้าพ่อวังกลม สำหรับประวัติของเจ้าพ่อวังกลมมีเรื่องเล่าสืบต่อกันมา 2 เรื่อง
เรื่องแรก มีชาวจีนไหหลำ 3 คน เป็นคนนำเจ้าพ่อและหน้าบันเจ้าพ่อที่เห็นอยู่ในปัจจุบันมาจากเมืองจีนมาไว้ที่บ้านวังกลมเหนือ สมัยก่อนนั้นจะมีการเข้าทรงและนำเหล็กแหลมยาวประมาณ 5 เมตร มาแทงที่ปากคนทรงและให้คนขึ้นไปโหนตรงปลายเหล็กแหลม (ปัจจุบันนี้เหล็กแหลมยังอยู่ที่ศาลเจ้าพ่อวังกลม)เรื่องที่สอง คือมีคนพบขอนไม้ลอยมาติดที่ท่าน้ำวังกลมเหนือ ชาวบ้านผลักไสเท่าไรก็ไม่ไปกลับลอยเข้ามาอีกเป็นอย่างนี้หลายครั้ง ชาวบ้านจึงพร้อมใจกันกู้ขึ้นมาและให้ช่างแกะสลักเป็นองค์เจ้าพ่อ และอัญเชิญประดิษฐานและขนานนามว่า “เจ้าพ่อวังกลม” (ปึง เถ่า กง) ความศักสิทธิ์ของเจ้าพ่อวังกลมเป็นที่เลื่องลือในหลายๆ ด้าน เช่น การขอบุตร การขอให้เลื่อนตำแหน่ง การค้าขาย เป็นต้น เมื่อสำเร็จผลก็มีผู้มาแก้บนโดยการมีงิ้วให้เจ้าพ่อ ทุกปีมีผู้มาแก้บนมากกว่า 10 รายจนต้องเข้าคิวแก้บนข้ามปีกันเลยทีเดียว
รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรม ประจำปี ๒๕๖๓ - ๒๕๖๔ บ้านหลวงประเทืองคดี
จังหวัดพิจิตร อาคารแห่งนี้มีความสำคัญอย่างมากในการเป็นแหล่งเรียนรู้ทางด้านประวัติศาสตร์ของท้องถิ่น นับได้ว่ามีการอนุรักษ์ที่เกิดจากความตั้งใจของผู้ครอบครองและท้องถิ่น ในกระบวนการอนุรักษ์มีการศึกษาข้อมูล การประเมินความเสื่อมสภาพ และการเลือกวิธีการอนุรักษ์ จนสามารถรักษาองค์ประกอบสำคัญได้เป็นอย่างดี อย่างไรก็ตาม ควรพิจารณาเรื่องการเลือกใช้สีและองค์ประกอบในพื้นที่ใช้สอยภายในอาคาร ที่จะไม่รบกวนความเป็นของแท้ดั้งเดิมของอาคาร
ที่ตั้งเลขที่ 197/4 หมู่ 1 ตำบลบ้านบุ่ง อำเภอเมือง จังหวัดพิจิตร สถาปนิก/ผู้ออกแบบไม่ปรากฏชื่อผู้ออกแบบ /สร้างโดยช่างชาวเวียดนามชื่อ นายบัว
ผู้ออกแบบอนุรักษ์ / ปรับปรุง กรมศิลปากร /สถาปนิกผู้บูรณะ ห้างหุ้นส่วนจำกัด มิตรเมืองเก่า ๒๕๔๔/ ผู้ครอบครอง เทศบาลตำบลวังกรด/ ปีที่สร้าง พุทธศักราช 2471
ข้อมูลและภาพอ้างอิง/ ช่างภาพ: วศิน ภุมรินทร์
ประวัติและผลงาน: ช่างภาพอิสระ มีความชำนาญพิเศษในการถ่ายงานสถาปัตยกรรม, Interior, Cityscape ถ่ายงานสารคดี และถ่ายภาพบุคคล มีผลงานเผยแพร่ ทั้งสื่อออนไลน์และนิตยสารทั้งในประเทศและต่างประเทศ เช่น Fearless Organization, WPJA, Room Magazine, Nature Explorer, ATG, อสท https://virtualexpo.asa.or.th/content/page6_award/7
อาคารแห่งนี้มีความสำคัญอย่างมากในการเป็นแหล่งเรียนรู้ทางด้านประวัติศาสตร์ของท้องถิ่น
